Vrouwland kleurt het literaire landschap. Gefeliciteerd, Rachida Lamrabet!

Traditioneel maakt organisator Boek.be samen met zijn programma ook

   zijn winnaar van de Debuutprijs bekend. Rachida Lamrabet krijgt de prijs t.w.v. 6 200 euro voor haar roman Vrouwland. De prijsuitreiking is naar jaarlijkse gewoonte op de opening van de Boekenbeurs op 30 oktober 2008, maar dinsdag kreeg Rachida Lamrabet al een ruiker witte bloemen nadat jurylid Lisbeth Imbo het juryverslag had voorgelezen. Uit dit verslag licht ik volgende passage – wel jammer dat hiermee het verhaal Vrouwland al wordt ontsluierd. Overslaan dus dit citaat, voor wie de ontknoping zelf wil beleven als lezer.

“Vrouwland” is een nauwkeurig geconstrueerde roman met een reeks verhalen over Marokkaanse jongeren die ieder op hun eigen manier op zoek gaan naar een ander leven, de ene groep in Marokko, de andere in het Westen dat voor sommigen onder hen ‘vrouwland’ heet.

In een bewust kale en onliteraire taal tekent Rachida Lamrabet portretten van deze kleine groep mensen die met elkaar in contact komen als één van hen omkomt bij een poging om via Spanje naar België te vluchten. Zonder belerend te worden en zonder in de gebruikelijke clichés te vervallen, laat de schrijfster ieder van hen zijn of haar verhaal vertellen. Voor geen van hen is er nog een keuze tussen ofwel Marokko of anders het Vrouwland: allemaal proberen ze een plek te vinden ergens tussen die twee werelden in. Van de zelfzekere jonge vrouw die zo zeker is dat ze helemaal Belgisch is geworden tot de Marokkaan die alleen maar Marokkaan wil zijn. De dood van de jongeman heeft ieder van hen op een andere manier geraakt.

Uit het juryverslag van de Debuutprijs 2008

   Een bekroond schrijversdebuut! Een vrouwelijke literaireprijswinnaar, die koesteren we als de zon in de regen van mannelijke prijswinnaars … FELICITATIES voor Rachida Lamrabet! Ik zeg het naar sausagemachinegewoonte met virtuele rode rozen. Nochtans, als ik de lijst van debuutprijswinnaars van de laatste jaren even overloop, moet ik toegeven dat de vrouwen niet ondervertegenwoordigd zijn … En ik mag er niet aan denken dat de meme over de twee criteria waaraan je vandaag de dag moet voldoen om een literaire prijs te winnen weer de wereld zal rondgaan: criterium 1 allochtoon zijn, criterium 2 vrouw zijn. Néé. Rachida Lamrabet zegt dat ze gewoon zichzelf wil blijven, gewoon haar ding wil doen, net als andere schrijvers. Ze wil zich geen allochtoon of Vlaming noemen. Ze houdt niet van hokjesdenken, van etikettering. Ik evenmin. Ik ben alleen niet vies van enig vleugje feminisme.

 

Foto’s Rachida Lamrabet uit de reportage van Keltoum over Nuff’Said (Berchem, januari 2008)

Als eerste kennismaking met de schrijfster en een mooie intro op haar boek raad ik dit audiobestand aan: het interview van Leen Nicolas met Rachida Lamrabet overVrouwland. Het juryverslag van de Debuutprijs 2008 komt letterlijk tot leven in de stem van de auteur die haar visie op literatuur en maatschappij, haar doelen en dromen, werkwijze en personages op een zeer verhelderende manier toelicht. Leen Nicolas is daarbij een goede katalysator.

Haar romantitel Vrouwland verwijst volgens Rachida Lamrabet naar Europa. Het is één van de namen die jongeren in Marokko voor deze voor hen ‘paradijselijke’ plek bedacht hebben.

Wordt vervolgd met quotes uit het interview.