R.I.P. Het Andere Boek. Leve het conservatisme?

   www.hetandereboek.com

Gedaan met de gratis HAB-kranten in de klas – vol bijzonder boekennieuws. Boekennieuws met een rode kleur, die van een ‘alternatieve’, ‘kritische’ boekenbeurs. Die zich buiten strikt commerciële lijnen wilde profileren in de kleinschaligheid van een ‘eigenzinnige selectie’. Van (ook bij het bredere publiek onbekendere en nieuwe) auteurs en hun boeken die ‘anders denken’ predikten en het debat niet schuwden. Van uitgevers die de wereld benaderden vanuit ‘hoogstaande kwaliteit’, ‘reflectie’, poëzie. Het Andere Boek in Antwerpen wilde een soort van tegenhanger zijn, tegenpool, tegengewicht van de ‘Grote Boekenbeurs’, die van Boek.be.

Gedaan dus, met een klasopdracht als ‘Waarin verschilt HAB van de Boekenbeurs’ of ‘Wat is de missie van Het Andere Boek’? Gedaan dus, met lezingen, presentaties en prijsuitreikingen in een ‘alternatief kader’. Zoals van De Brakke Hond of de lancering van een leesbevorderingsproject, Fahrenheit 451 van Stichting Lezen Vlaanderen, om twee namen uit een roemrijk verleden te noemen … En terwijl ik dit schrijf, valt me al op dat zo’n boekenbeurs zijn beste dagen eigenlijk wel gehad heeft. Overal is het boekenbal, toch, hoe dan ook, voor welke boeken dan ook. ’t Zij rood, ’t zij groen. Hoewel … kan de boekencaleidoscoop ooit veelkleurig genoeg zijn!? Daarom dus valt het afscheid van HAB te betreuren. Elk perspectief, elk vergezicht toch opent weer nieuwe ontdekkingen voor de lezer of zoeker. Verhindert tunnelzicht.

Kort radionieuws 15.00 uur: Het Andere Boek houdt ermee op. Het is te moeilijk om in deze tijd nog ‘anders’ te zijn. En! HAB vindt geen vrijwilligers meer, zonder wie ze ‘de goede zaak’ niet meer kunnen blijven runnen. R.I.P. Het Andere Boek. Het is heel mooi geweest!

Geschiedenis? De Papieren Man weet er alles van.

Ach, weer een ‘slachtoffer’ van de digitalisering? Falingsangst? Wat zijn de perspectieven ook van de betalende pers en de (papierenboeken)uitgevers? Zijn ze niet ten dode opgeschreven? Voelen ze het einde naderen? Proberen ze zich geen plaats te verzekeren op de superbanen van het web en andere nieuwe media? Duivels in een wijwatervat. Ze zoeken vandaag harder dan ooit naar oplossingen voor hun crisis in deze Digital Age, meen ik te bespeuren …

Is het verdwijnen van Het Andere Boek dus ook niet op last te schrijven van het oprukkende conservatisme? Van de druk van schaalvergroting en centralisering? Ter herbevestiging van (oude) hiërarchieën van de macht? … Van de tegenstemmen tegen the wisdom of crowds? Ik stel maar de vraag.

Lang leve het wilde kiezen! Over (verplichte) literatuurlijsten

 

 

Welke boeken zouden er op de verplichte literatuurlijsten moeten staan?

Dàt was de vraag die Peeters & Pichal zo-even opgooiden in hun Radio 1-consumentenprogramma op de Antwerpse Boekenbeurs.

Pieter Aspe, Nicci French, ‘The Da Vinci Code’ van Dan Brown, graphic novels* en strips: mogen deze boeken en auteurs van jou voorkomen op een verplichte literatuurlijst in het middelbaar onderwijs? (Peeters & Pichal, Radio 1, 4 november 2009. * van TSM, zie voetnoot.)

Zoals te verwachten werd het een oefeningetje in open deuren intrappen. Die eeuwige vraag over de samenstelling van leeslijsten in het middelbaar onderwijs! Het woelen en wriemelen van welles-nietes. Welke literatuurdocent of lezer kan er niet van meespreken!?

Op hun forum reageerde ik met:

Ter illustratie, enkele voorbeelden van literatuur- of leeslijsten online. Mijn antwoord van een tijdje geleden op de vraag van een communitylid Nederlands op zoek naar recente leeslijsten en suggesties voor het leesportfolio voor de 2e graad middelbaar.

Dit is een impulsreactie … ik geef je snel de eerste webadressen die in me opkomen. Met excuus voor de vergetelheid van misschien wel interessantere bronnen. Maar de community redt, en dat geeft een goed gevoel.

•  Mag ik jou een nieuwe lijst aanbevelen, een boekencatalogus ingedeeld naar de zes leesniveaus van en door dr. Theo Witte? Daar vind je ‘literatuur op maat’: www.lezenvoordelijst.nl.
• Misschien vind je tussen de boeken voor de 3e graad hier en daar ook wel iets voor een sterke lezer in jouw 2e graad? Je kunt kijken op www.deleeslijst.be.
• Natuurlijk is er de aloude Boekenzoeker waar leerlingen zelf op zoek kunnen naar spek voor hun bek: www.boekenzoeker.be.
• Supersnelle, all in, gesneden brood of kant-en-klare oplossing voor wie de wanhoop nabij is: (reclame!) de Boektoppers van Van In.
• Last but not least is er onze noorderbuurman Jeroen Clemens die ik je heel warm wil aanbevelen: zijn edublog met de leesblogs van zijn leerlingen kunnen je – ook voor het leesportfolio – vast inspiratie geven! Je vindt hem op http://hpblogs.nl/jeroencl/.
• …. Eigen lof stinkt, maar in mijn oude Leesfabriek valt er misschien nog iets te rapen voor het leesportfolio – je vindt er ook mijn visie op leeslijstjes …: welkom in (lit)(edu)blog The Sausage Machine!

(E-mail Janien Benaets aan vakcommunity Nederlands, 22-09-2009.)

– Update 07-11-2009: Kadering van ‘het wilde kiezen’ (janien @ Mark Broeckx) op het forum van Peeters & Pichal op Radio 1.

– Update 12-01-2010. Niet te missen! De CANON 50 NEDERLANDSE LITERATUUR van prof. dr. Marita Mathijsen en haar pleidooi Niets is zo vanzelfsprekend als een verplichte literatuurlijst op school. (Taalschrift, december 2009.)

UPDATE! Over lit lists in wereldbreed perspectief: zie Johan Eeckhout op De Papieren Man (14-04-2010). Niet te missen!

* Voetnoot
Afbeelding: ‘beeldroman’ of graphic novel van Brecht Evens, via Brechtnieuws. (Oh, what a wonderful world of a graphic novelist!)
Update 5 september 2010: Brecht Evens staat met Ergens waar je niet wil zijn op De Leeslijst 2010-2011 van Stichting Lezen Vlaanderen! Zie aldaar ook het mooie filmpje met Brecht en boek! … En ontdek er meteen de overige 11 titels.